Hướng dẫn bổ sung canxi cho trẻ đúng cách mẹ nên biết

Thiếu canxi không chỉ là tình trạng chung của người già, cơ thể lão hóa mà còn rất dễ xuất hiện ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ do cơ thể bé không thể hấp thụ tốt canxi hoặc do lượng canxi từ chế độ dinh dưỡng không đủ đáp ứng nhu cầu của bé. Bổ sung canxi cho trẻ là điều cần thiết khi bé gặp tình trạng này, thế nhưng bổ sung thế nào, liều lượng ra sao thì không phải ai cũng biết. Dưới đây là một số hướng dẫn giúp mẹ bổ sung canxi cho trẻ đúng cách mà mẹ có thể tham khảo.

Vì sao cần bổ sung canxi cho trẻ?

Canxi là một trong 5 nguyên tố vi lượng quan trọng của cơ thể, đóng vai trò cấu tạo xương và răng. Ngoài ra, canxi còn có tác dụng điều tiết sự cân bằng giữa trạng thái hưng phấn và thư giãn, tham gia vào quá trình phóng thích chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine. Nếu thiếu canxi, tín hiệu xung thần kinh của hệ thần kinh trung ương bị ảnh hưởng khiến vỏ não liên tục ở trong trạng thái hưng phấn. Đây chính là nguyên nhân khiến trẻ khó ngủ, ngủ không ngon giấc, hay quấy khóc, dễ cáu gắt… 

Nếu tình trạng thiếu canxi kéo dài, sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất lẫn trí não của bé. Hậu quả là trẻ còi cọc, hệ xương khớp kém phát triển, không được hoàn thiện, xương mềm dễ bị tổn thương, kém linh hoạt. Đặc biệt, điều này sẽ khiến cơ thể bé phát triển không đồng đều, chậm lớn, chậm hiểu, nhận thức kém, biến dạng xương khớp, ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ. Do đó, mẹ cần bổ sung canxi đều đặn cho bé nhất là khi bé đang ở giai đoạn phát triển. 

Có đến 99% lượng canxi của cơ thể được cung cấp cho xương và răng, còn lại 1% là nằm ở tế bào máu và dịch ngoại bào. Khi nồng độ canxi trong máu dưới 1% thì cơ thể sẽ lấy canxi trong xương răng chuyển vào máu bởi lẽ nếu không có canxi trong máu, cơ thể gần như ngừng hoạt động, gây ra các cơn co giật rất nguy hiểm. 

Có rất nhiều nguyên nhân gây thiếu canxi cho bé như di chứng ngộ độc thai kỳ, tiểu đường thai kỳ, mẹ ít bổ sung canxi trong quá trình mang thai, trẻ sinh ra bị thiếu oxy hoặc bị ngạt… Ngoài ra, nếu bé bú sữa mẹ thì nguyên nhân là do lượng canxi trong khẩu phần ăn của mẹ không đủ, mẹ gặp các vấn đề về xương khớp nên lượng canxi nạp vào chỉ đủ cung cấp cho mẹ. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu canxi còn có thể xuất phát từ việc bé bị thiếu vitamin D, do vitamin D ảnh hưởng trực tiếp quá trình hấp thụ canxi của cơ thể.

Một số dấu hiệu giúp mẹ nhận biết bé có thiếu canxi hay không có thể kể đến như:

• Dễ giật mình, hay khóc đêm, hay co chân, vặn mình
• Ngủ không sâu giấc, giấc ngủ chập chờn, chỉ 15 – 20 phút là tỉnh
• Trẻ khó ngủ, gắt ngủ, đổ mồ hôi vào ban đêm
• Rụng tóc vành khăn, hay nấc cụt, ọc sữa
• Thóp đóng muộn, chân vòng kiềng, chậm biết đi
• Biến dạng xương khớp, răng mọc chậm, dễ bị sâu răng
• Trẻ chậm nhận biết, khó thích ứng khi thay đổi môi trường
• Biếng ăn, chán ăn, hay la đau chân, nhức mỏi, dễ bị chuột rút…

Hướng dẫn bổ sung canxi đúng cho trẻ đúng cách

Trước khi tiến hành bổ sung canxi cho trẻ, mẹ cần đưa con đến cơ sở y tế hoặc bệnh viện để xác định bé có thiếu canxi hay không bằng cách xét nghiệm hàm lượng canxi trong máu, đo mật độ xương. Cách bổ sung canxi cho trẻ cụ thể như sau:

1. Đối với trẻ sơ sinh

Ở trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi, nhu cầu canxi mỗi ngày mà mẹ cần bổ sung cho bé là 200mg/ngày. Do trẻ bú mẹ hoàn toàn nên rất dễ có nguy cơ thiếu canxi, điều này xuất phát từ việc bản thân mẹ thiếu canxi dẫn đến cả mẹ và bé đều không đủ canxi và vitamin D để đáp ứng cho nhu cầu của cơ thể. 

Do đó, biện pháp bổ sung canxi cho trẻ sơ sinh tốt nhất là mẹ cần bổ sung canxi vào khẩu phần ăn uống hàng ngày của mình. Các cách bổ sung canxi tự nhiên mẹ có thể áp dụng như:

• Sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai, sữa tươi…
• Sử dụng lòng đỏ trứng gà, các loại trái cây giàu canxi như cam, chanh, quýt, kiwi…
• Dùng ngũ cốc và các loại hạt như hạt mè, hạnh nhân, óc chó, hạt đậu, hạt đều…
• Các loại rau có màu xanh thẫm như rau cải thìa, cải bó xôi, rau chân vịt, rau cải xoăn…
• Bổ sung canxi từ các loại thủy hải sản như tôm, sò, cua, nghêu…
• Tắm nắng sáng sớm cho cả mẹ và bé để chống còi xương.

Biện pháp bổ sung canxi thứ 2 là dùng các thuốc, sản phẩm chức năng để bổ sung canxi với trường hợp bé bị thiếu canxi quá nặng. Đây là biện pháp bổ sung canxi nhanh và hiệu quả nhất cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu muốn dùng thuốc hoặc thực phẩm chức năng thì cần thăm khám bác sĩ, xác định mức độ thiếu canxi của bé để lựa chọn sản phẩm phù hợp. Thông thường với bé sơ sinh, bác sĩ sẽ chỉ định cho bé sử dụng ống canxi loại nhỏ để bổ sung cho bé, thường là mỗi ngày 1 ống 5ml kết hợp với việc uống mỗi ngày 2 giọt vitamin D3. 

Đặc biệt, với trẻ sinh non, nhu cầu canxi của bé không giống với trẻ sinh đủ tháng. Lúc này, bé dễ gặp các vấn đề về cân nặng lẫn sức khỏe nhất là khi bé được sinh ra dưới 1,6kg thì có nguy cơ bị còi xương rất cao. Do đó, mẹ cần thường xuyên trao đổi với bác sĩ nhi khoa để có phương pháp bổ sung canxi và photpho phù hợp cho bé.

2. Đổi với trẻ nhỏ

Ở trẻ nhỏ, nhu cầu canxi của bé cụ thể như sau:

• Từ 7 – 12 tháng tuổi cần 260mg/ngày
• Từ 1 – 3 tuổi cần 500 – 700mg/ngày
• Từ 4 – 8 tuổi cần 1000 mg/ngày
• Từ 9 – 13 tuổi cần 1000mg.ngày

Sau 6 tháng tuổi là trẻ đã có thể ăn dặm, bên cạnh việc bổ sung canxi vào khẩu phần ăn hàng ngày của mình để cho bé bú, mẹ có thể bổ sung canxi cho trẻ qua các thức ăn chứa nhiều canxi. Có thể kể đến như thịt, cá, hải sản, thủy sản, sữa công thức, không nên thường xuyên cho trẻ sử dụng sữa thực vật khi thiếu canxi vì lượng canxi trong sữa thực vật tuy có nhưng liều lượng thấp, không đủ đáp ứng cho nhu cầu của bé. 

Với trẻ trên 6 tháng tuổi, mẹ đã có thể cho bé sử dụng các sản phẩm bổ sung canxi. Tuy nhiên, việc bổ sung cần được tham khảo ý kiến bác sĩ và chỉ bổ sung với trường hợp bé thiếu canxi mà thôi. Một số sản phẩm bổ sung canxi cho bé mẹ có thể tham khảo như:

• Canxi Milk Calcium Bio Island Úc: Thành phần chính là sữa bò non, mỗi viên chứa 78mg canxi, 100IU vitamin D, phù hợp với trẻ trên 7 tháng tuổi có dấu hiệu thiếu canxi.
• Siro canxi Hartus: Có công thức canxi sinh học, chứa vitamin D3 và vitamin K, được chiết xuất từ thực vật, canxi trong siro này giúp trẻ có khả năng hấp thu tốt hơn 15% so với canxi trong sữa. Thích hợp dùng cho trẻ trên 4 tháng tuổi, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú.
• Bột canxi chiết xuất cá tuyết Nhật Bản: Thành phần chính là canxi từ xương cá tuyết, vitamin D3, vitamin B1, B2, vitamin K… Phù hợp cho trẻ trên 1 tuổi, phụ nữ mang thai, người già.

Một số lưu ý khi bổ sung canxi cho trẻ

Khi bổ sung canxi cho trẻ, ngoài việc chú ý bổ sung canxi cho trẻ đúng cách, mẹ cũng cần lưu ý những vấn đề sau:

Thời điểm thích hợp để bổ sung canxi

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, thời điểm để cho trẻ uống canxi tốt nhất là vào buổi sáng. Đây là lúc bé cần được cung cấp nhiều năng lượng để hoạt động cả ngày. Do đó, khi uống canxi vào buổi sáng, trẻ có nhiều thời gian vận động, lượng canxi đưa vào sẽ được cơ thể hấp thụ tốt, kịp thời chuyển vào khung xương. Ngoài ra, thời điểm này, trẻ được tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời, có thể tổng hợp vitamin D rất tốt, có tác dụng tăng khả năng hấp thụ canxi vào xương.

Mẹ nên cho con uống canxi sau bữa sáng khoảng 30 phút đến 1 tiếng, nên cho trẻ uống nhiều nước cả ngày để cơ thể bé hấp thu canxi được tốt hơn. Hạn chế cho trẻ uống canxi vào buổi chiều tối vì thời gian này bé ít vận động, dễ gây lắng đọng canxi, dẫn đến các vấn đề như khó ngủ, mệt mỏi, giảm hấp thu các chất khác, táo bón… 

Liều lượng sử dụng

Khi bổ sung canxi, mẹ nên chú ý đúng liều lượng cho bé, lượng canxi phụ thuộc vào từng giai đoạn (đã đề cập trong bài viết. Tuyệt đối không nên để bé gặp phải tình thiếu canxi lâu này hoặc dư thừa canxi. Nếu bổ sung quá nhiều canxi cho trẻ sẽ dẫn đến hiện tượng ứ đọng canxi trong mạch máu, trong các mô cơ cơ thể, có thể gây ra vô hóa, xơ hóa động mạch, mạch máu gây sỏi thận. Ngoài ra, nếu bổ sung vitamin qua đường uống cần tham khảo ý kiến bác sĩ, bởi để hấp thụ canxi tốt thì các bác sĩ sẽ chỉ định cho bé bổ sung thêm vitamin D, vitamin k, magie và các vi khoáng, vitamin khác. 

Bổ sung vitamin D cho bé

Song song với việc bổ sung canxi, nếu bé thiếu canxi thì mẹ cũng cần bổ sung thêm vitamin D cho bé. Bởi lẽ để hấp thụ đủ lượng canxi cần thiết thì phải có sự hỗ trợ của vitamin D. Cụ thể, theo khuyến nghị của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ:

• Trẻ được nuôi hoàn toàn bằng sữa mẹ: Cần bổ sung 400 IU vitamin D một ngày để ngăn ngừa còi xương. Vitamin D trong sữa mẹ rất ít, do đó sau sinh bác sĩ sẽ chỉ định cho bé dùng mỗi ngày 1 – 2 giọt vitamin D cho đến khi bé được 12 tháng tuổi.
• Trẻ được nuôi bằng sữa công thức: Không cần bổ sung vitamin D vì đa phần các loại sữa công thức trên thị trường đều có vitamin D, chỉ cần uống hơn 900ml sữa công thức/ngày là đủ. 
• Trẻ trên 1 tuổi: Cần được bổ sung ít nhất 600 IU vitamin D/ngày, có thể bổ sung qua khẩu phần ăn hàng ngày. 

Một số vấn đề khác

Không chỉ cần lưu ý đến thời gian, liều lượng canxi, khi bổ sung canxi cho trẻ, mẹ cũng cần:

• Hạn chế sử dụng các thực phẩm ảnh hưởng đến quá trình hấp thu của cơ thể như khoai lang, cà tím, nho, chocolate, các loại đồ uống đóng chai, các loại quả mọng họ berry, nước có ga, cà phê, trà…
• Tăng cường sử dụng các thực phẩm giàu canxi như sữa chua, phô mai, đậu phụ, cá hồi, rau có màu xanh đậm, hải sản, ngũ cốc, tảo biển…
• Không cho trẻ uống canxi cùng sữa để tránh ảnh hưởng đến quá trình hấp thu canxi, tốt nhất nên cho bé uống canxi cùng nước lọc
• Hạn chế sử dụng các thực phẩm chứa axit oxalic như rau muống, rau dền, đậu nành, hành tây, măng… trước khi uống canxi
• Không trộn canxi vào thức ăn hoặc cho bé uống canxi cùng bữa ăn
• Nếu trẻ phải dùng kháng sinh, nên cho bé uống canxi sau khi uống kháng sinh 2 giờ.

Trên đây là một số thông tin hướng dẫn bổ sung canxi cho trẻ đúng cách mà mẹ có thể tham khảo. Chỉ nên bổ sung canxi đường uống qua thuốc thực phẩm chức năng khi đã thăm khám bác sĩ và xác định bé bị thiếu canxi. Thiếu hay dư thừa canxi đều ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của trẻ nên mẹ cần theo dõi chặt chẽ để kịp thời điều chỉnh.

Có thể bạn quan tâm:

• 9+ Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị thiếu canxi mẹ nên chú ý
• 10 Loại sản phẩm bổ sung canxi cho trẻ được nhiều mẹ tin dùng